Nie podano opisu zmian |
Nie podano opisu zmian |
||
| Linia 5: | Linia 5: | ||
|Pseudonim= |
|Pseudonim= |
||
|Data i miejsce urodzenia=24 lipca 1922, Wilno |
|Data i miejsce urodzenia=24 lipca 1922, Wilno |
||
| − | |Data i miejsce śmierci=25 lipca 2020 |
+ | |Data i miejsce śmierci=25 lipca 2020, Warszawa |
|Stan cywilny=Żonaty |
|Stan cywilny=Żonaty |
||
|Partner(ka)= |
|Partner(ka)= |
||
| Linia 34: | Linia 34: | ||
}} |
}} |
||
| − | '''Bernard Ładysz''' (ur. 24 lipca 1922 w Wilnie, zm. 25 lipca 2020) – polski śpiewak operowy (bas-baryton), aktor i żołnierz. |
+ | '''Bernard Ładysz''' (ur. 24 lipca 1922 w Wilnie, zm. 25 lipca 2020 w Warszawie) – polski śpiewak operowy (bas-baryton), aktor i żołnierz. |
==Życiorys== |
==Życiorys== |
||
Wersja z 19:05, 25 lip 2020
|
Ta strona zawiera treści z Wikipedii będące na licencji Creative Commons.
Zobacz oryginalny artykuł i autorów. |
Bernard Ładysz (ur. 24 lipca 1922 w Wilnie, zm. 25 lipca 2020 w Warszawie) – polski śpiewak operowy (bas-baryton), aktor i żołnierz.
Życiorys
W okresie okupacji niemieckiej i okupacji radzieckiej zmobilizowany żołnierz Wojska Polskiego, po kapitulacji, sierżant Armii Krajowej (obwód wileński). Uczestnik akcji „Burza” na Wileńszczyźnie, aresztowany przez NKWD – zesłany w głąb RFSRR do Kaługi, miasta nad Oką, gdzie przebywał w latach 1944–1946). Naukę śpiewu rozpoczął w Wilnie (1940–1941), kontynuował w latach 1946–1948 na studiach wokalnych w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Warszawie pod kierunkiem prof. Wacława Filipowicza. Karierę artystyczną rozpoczął w Zespole Reprezentacyjnym Wojska Polskiego. Przez wiele lat (1950–1979) był solistą Opery Warszawskiej i Teatru Wielkiego w Warszawie. W 1956 zwyciężył w międzynarodowym konkursie śpiewaczym w Vercelli, gdzie zdobył najwyższą nagrodę „Il primo premio assoluto”. Od tego momentu rozpoczęła się jego międzynarodowa kariera. Zaangażował się wtedy do Teatro Massimo w Palermo.
Kariera
Artysta odnosił sukcesy na wszystkich kontynentach – od Australii przez obie Ameryki po Chiny w Azji. Jako pierwszy polski artysta został zaangażowany do partii solowej w kompletnym nagraniu opery przez wielką światową firmę fonograficzną „Columbia” – wystąpił (1959) obok Marii Callas w nagraniu Łucji z Lammermooru pod dyrekcją Tullio Serafina. Columbia zaprosiła potem B. Ładysza do nagrania całej płyty z ariami operowymi Verdiego i kompozytorów rosyjskich.
Występował na Festiwalu Piosenki Radzieckiej w Zielonej Górze.
Później wielkie role operowe m.in. w operach: Eugeniusz Oniegin, Straszny dwór, Halka, Faust, Cyrulik sewilski, Don Giovanni, Don Carlos, Nieszpory sycylijskie, Moc przeznaczenia, Aida, Rigoletto, Kniaź Igor, Borys Godunow, Jolanta, Król Roger. Nagrania radiowe i płytowe, udział w festiwalach, w prapremierze opery Diabły z Loudun oraz w prawykonaniach Pasji według św. Łukasza i Jutrzni Krzysztofa Pendereckiego. Także w lżejszym repertuarze, np. w partii Tewjego w musicalu Skrzypek na dachu, występy estradowe, oraz w radiu i telewizji polskiej. Dokonał brawurowego nagrania dźwiękowego i filmowego utworu Domenico Cimarosy „Il maestro di cappella”.
Igor Bełza, wybitny muzykolog, autor kilkunastu monografii poświęconych muzyce polskiej, po występach w Moskwie warszawskiego Teatru Wielkiego, napisał na łamach „Prawdy”: „Teatr Wielki dysponuje takimi świetnymi śpiewakami, jak jeden z najlepszych basów świata – Bernard Ładysz”.
Działalność pozamuzyczna
W 2010 wszedł w skład warszawskiego Społecznego Komitetu Poparcia Jarosława Kaczyńskiego jako kandydata na urząd Prezydenta RP.
Był uczestnikiem teleturnieju Pojedynek, gdzie rywalizował z Szymonem Kobylińskim.
Filmografia
| Rok | Tytuł | Rola | Uwagi |
|---|---|---|---|
| 1965 | Czas pokoju | radziecki sanitariusz | wojenny, reżyseria: Tadeusz Konwicki |
| 1968 | „Lalka” | Suzin | kostiumowy, reżyseria: Wojciech Jerzy Has |
| 1974 | Ziemia obiecana | rosyjski kupiec | obyczajowy, reżyseria: Andrzej Wajda |
| 1975 | Ziemia obiecana | rosyjski kupiec (odcinek 1) | serial telewizyjny, reżyseria: Andrzej Wajda |
| 1981 | Znachor | młynarz Prokop | dramat, reżyseria: Jerzy Hoffman |
| 1982 | Karate po polsku | proboszcz | obyczajowy, reżyseria: Wojciech Wójcik |
| Dolina Issy | żołnierz zabity przez Baltazara | poetycki, reżyseria: Tadeusz Konwicki | |
| 1983 | Pastorale Heroica | generał | wojenny, reżyseria: Henryk Bielski |
| 1986 | Pierścień i róża | król Walorozo XXIV | baśniowy, reżyseria: Jerzy Gruza |
| Pierścień i róża | król Walorozo XXIV | serial telewizyjny, reżyseria: Jerzy Gruza | |
| 1999 | Ogniem i mieczem | Did Lirnik | historyczny, reżyseria: Jerzy Hoffman |
| 2000 | Ogniem i mieczem | Did Lirnik | serial telewizyjny, reżyseria: Jerzy Hoffman |
Artysta współpracował też z Teatrem Syrena w Warszawie.
Odznaczenia, nagrody i wyróżnienia
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (2000) Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1959) Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1956) Order Sztandaru Pracy I klasy (1974) Order Sztandaru Pracy II klasy (1964) Złoty Krzyż Zasługi (1951) Medal 10-lecia Polski Ludowej (1955) Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2006) Medal Polonia Mater Nostra Est (1998) Medal „Milito Pro Christo” (2013) I Nagroda Ogólnopolskiego Konkursu Wokalnego w Warszawie (1947) III Nagroda na Międzynarodowym Festiwalu Młodzieży i Studentów w Budapeszcie (1949) II Nagroda na Międzynarodowym Festiwalu Młodzieży i Studentów w Berlinie (1951) Nagroda Ministra Kultury i Sztuki I stopnia (22 lipca 1973) Primo Premio Assoluto Międzynarodowego Konkursu Wokalnego w Vercelli (1956, Włochy) członek Krajowej Rady Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej (1983) Nagroda Ministra Kultury za całokształt pracy artystycznej (2002) Doctor honoris causa Akademii Muzycznej im. Fryderyka Chopina w Warszawie (6 maja 2008) Nagroda Miasta Stołecznego Warszawy (2009) Awans na stopień podpułkownika w st. spocz. SZ RP (w latach 1946 - 1950 był solistą Centralnego Zespołu Artystycznego Wojska Polskiego i żołnierzem (ludowego) Wojska Polskiego) (grudzień 2012) Perła Honorowa Polskiej Gospodarki w kategorii kultura (2012) Złoty Fryderyk - Muzyka poważna - Całokształt twórczości - Fryderyki 2016 - Laur (2016)